Zinema frantsesa ikusteko eta zinemari buruz frantsesez aritzeko lekua

Apirila, maiatza eta ekaineko ostegunetan, 19:00etan

Sarrerak, 3,5 €. Artium Museoaren Adiskideak, 2 €
25 urtez azpikoak: sarrera doan (museoaren txartel-leihatilan)
Sarrerak non erosi: museoaren txartel-leihatilan eta webgunean 

Makroziklo hau amaitzeko, emakumezko zinemagile gazteenek egindako 12 lan aurkeztu ditu Euskadiko Filmategiak. Lehen aldiz, fikziozko lanen kopurua ia dokumentalena adinakoa da, eta hori ere albiste ona da: azkenean, neskak proiektu garestiagoez ere arduratzen dira. Eta hori oso esanguratsua da. Gainera, ziklo hau osatzen duten dokumental ia guztiak sormen-lanak dira, fikzioaren esparruan sartzen dira maiz, eta fikzioaren berezko tresnekin kontatuta daude

Programa osoa jaitsi (pdf)

Programa

Apirilaren 3an, 19:00etan
20.000 especies de abejas. Estibaliz Urresola, 2023 (euskara, gaztelania. Gaztelaniazko azpitituluak)

Coco ez da eroso sentitzen gainontzekoek berarengandik espero dutenarekin, eta ez daki zergatik. Inguruko guztiek Aitor deitzen diharduten arren, berak ez du bere burua izen horrekin identifikatzen.

Apirilaren 10ean, 19:00etan
Enero. Ione Atenea, 2019 (gaztelania)

Aurkezlea: Ione Atenea

Filme hau zahartzaroaren erretratu intimo bat da, laurogeitaka urteko bi emakumeren istorioen bitartez kontatua; emakumeok, zuzendariaren amonak biak, jarraituko ditugu filmean zehar beren egunerokotasun eta ohituretan. Kamerak zahartzen doazen gorputzen keinu eta materialtasuna erakusten duen bitartean, zuzendariaren ahotsak, istorio horietan murgilduko gaitu protagonistekin elkarrizketan; beren bizitzako gorabeherak, denboraren igarotzea eta filmean une oro oso presente dagoen heriotzaren hurbiltasuna izango dituzte mintzagai. Sua, itsasoa eta lurra dira protagonisten beldur, desio, dolu eta memoriaren gordeleku.

Apirilaren 24an, 19:00etan
Nina. Andrea Jaurrieta, 2024 (gaztelania)

Ninak kostaldeko bere jaioterrira itzultzea erabaki du, poltsan eskopeta bat hartuta eta helburu bat buruan: Pedrori, herriak omenduko duen idazle ospetsu bati, mendeku hartzea. Baina jaioterria, iraganeko oroitzapenak eta Blas haurtzaroko laguna aterako zaizkio bidera, eta pentsaraziko diote ea mendekua duen aukera bakarra.

Apirilaren 30ean, 19:00etan
Polaris. Ainara Vera, 2022 (frantsesa. Gaztelaniazko azpitituluak)

Hayat Artikoko marinel aditua da. Lana dela eta, gainerako gizakiengandik eta Frantziako familiarengandik urrun nabigatu behar izaten du. Baina Leila ahizpa gazteenak Inaya umetxoa izaten duenean, hankaz gora jartzen dira beren munduak. Iparrizarrak gidatuta Hayatek familiaren patuari aurre egiteko egingo duen bidaia ezagutuko dugu.

Maiatzaren 8an, 19:00etan
Un otoño sin Berlín. Lara Izagirre, 2015 (gaztelania)

Aurkezlea: Lara Izagirre

June bere jaioterrira itzuliko da atzerrian denbora batez bizi ondoren, aukera hobe baten bila. Etxera itzultzea mingarria izango da bere familiarekin eta idazle asozial bat den Diegorekin, bere lehen maitasunarekin, topo eingo duelako. Denak aldatu dira eta apurtutako loturak berrezartzea ez da erraza izango, baina elkarrekin itxaropen faltari eta desengainuari aurre egongo diete Junek eta Diegok, haien maitasun istorioa berriro loratzen den bitartean.

Maiatzaren 15ean, 19:00etan
Arima. Jaione Camborda, 2019 (galegoa. Gaztelaniazko azpitituluak)

Lau emakumeren eta neskato baten bizitza erabat aldatuko da, ustekabean heldu diren bi kanpotarren ondorioz. Bietako bat bestearengandik ihesi dabil, eta ezkutuan dabil herrian, izaki fantasmagoriko eta ia irreal baten modura. Besteak, gizon zauritu armadun bat bera, hamaika modutara aztoratuko du emakumeen bizitza, errealitatearen eta imajinazioaren arteko muga-mugan, amesgaiztoaren eta ametsaren artean, beldurraren eta desioaren artean, misterioz beteriko istorio batean.

Maiatzaren 22an, 19:00etan
Young & Beautiful. Marina Lameiro, 2018 (gaztelania)

Aurkezlea: Marina Lameiro

Poti, Nais, Ione eta Das gazteek beren modura bizitzea erabaki dute. Gizarteak bultzatu egiten ditu beren asmo “berekoiak” bazter uztera eta, bitartean, elkarrizketaren bidez berraztertu behar du gazte bakoitzak bere identitatea. Horrela hasten da haien eta Marinaren arteko harreman intimoa. Marina haien laguna da eta film honetako zuzendaria. Kamera eskuan hartuta, gazteei egiten die lagun haien eguneroko bizitzaren unerik zentzuzkoenetan eta hauskorrenetan : dantza, elkarrekin esnatzea, paisaia maitatuetan paseatzea, negar eta irri egitea, denen artean osorik mantentzeko alternatibak bilatzen dituzten bitartean.

Maiatzaren 29an, 19:00etan
Pizti bat, again. Ainhoa Gutiérrez del Pozo y Olatz González Abrisketa, 2023 (euskara, frantsesa eta gaztelera. Gaztelaniazko azpitituluak)

Aurkezlea: Ainhoa Gutiérrez del Pozo

Tiro batek arratsa urratuko du. GPS pantailak erabiltzen dituzten ehiztariek basoraino jarraituko diete zakurrei, eta gauak harrapatuko ditu. Beste leku batean, Mainak egunero zenbatzen ditu ardiak. Otsoa hurbil ikusi dute. Adan, agerpen horrekin liluratuta, haren bila aterako da ilargi berria denean, kamera eskuan hartuta. Bakoitzak modu bateko harremana izango du otsoarekin, baina bat datoz piztiarekin kontu batean: denek ikusi nahi dute, inork haiek ikusi gabe.

Ekainaren 5ean, 19:00etan
Arduraz komunika dezagun. Aitziber Zapirain, 2021 (euskara. Gaztelaniazko azpitituluak)

Aurkezlea: Aitziber Zapirain

Dokumentalak Euskal Herriko herri hedabideetan egiten den hizkuntzaren erabileraren inguruko gogoeta planteatzen du. Horretarako, Euskal Herriko hamaika hedabideetako emakume kazetariak elkarrizketatu dira dokumentala osatzeko, haien lan ohiturak ezagutzeko. Era honetan, dokumentalean kazetarien gogoeta eta ekarpenak bildu dira, hizkuntzaren erabilerak indarkeria matxistan izan dezakeen eragina aztertzeko helburuarekin.

Ekainaren 12an, 19:00etan
Las letras de Jordi. Maider Fernández Iriarte, 2019 (gaztelania)

Aurkezlea: Maider Fernández Iriarte

Jordi duela 51 urte jaio zen garun-paralisiarekin. Hitz egin ezin duen arren, letrak dituen bere kartoizko taula erabiltzen du adierazten saiatzeko. Horrela azaltzen dio Maiderri, filmaren zuzendariari, 21 urte zituenean Jainkoak hitz egin ziola, baina jada ez diola hitz egiten. Egun batean Jordik Lurdesko Santutegira lagun diezaion eskatzen dio Maiderri.

Ekainaren 19an, 19:00etan
A los libros y a las mujeres canto. Maria Elorza, 2022 (gaztelera, italiera. Gaztelaniazko azpitituluak)

Aurkezlea: María Elorza

Emakume bati ia Avioneta izena jarri zioten. Beste batek, liburutegi bat izan zuen bere kotxeko atzeko eserlekuan. Besteak, etxeko liburutegiko apal errebeldeen ondorioz hatz bat hautsi zuen. Zigarrogileek irakurketak entzuten dituzte lanean ari diren bitartean. Plantxagileek poemak gogoratzen dituzte. Horiei guztiei kantatzen diet.

Suaren, uraren, sitsaren, hautsaren, ezjakintasunaren eta fanatismoaren aurka, emakume armada anonimo batek liburuak zaintzen ditu. Erresistentzia intimo bat da, epikarik gabekoa, iraultzarik gabekoa, armarik gabekoa.

Ekainaren 26an, 19:00etan
Paradise Hills. Alice Waddington, 2019 (ingelesa. Gaztelaniazko azpitituluekin)

Paradise Hills luxuzko egoitza bat da. Familia aberatsek hara bidaltzen dituzte alabak, emakume perfektuak izateko entrenatu eta hezi ditzaten. Dukesa da egoitzako zuzendaria. Uma hara bidali dute, eta laster konturatuko da sekretu ilun bat ezkutatzen duela egoitzak.

SAIO BEREZIA
Ekainaren 17an, 19:00etan
AUKERA programa

AUKERA zineman lehen pausoak eman nahi dituzten emakume zinemagileentzako mentoretza programa da. (H)emen elkarteak antolatua, ZINEBIrekin lankidetzan eta Zineuskadi, Kutxa Fundazioa, eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foru aldundien babesarekin, programak emakume zinemagileen sei film labur proiektuak garatzen laguntzen du, ekoizpenerako prest egon daitezen.

Film laburren proiekzio honek AUKERA programaren orain arteko emaitzak erakusten ditu, talentu berriak ikusaraziz eta emakume sortzaileen ahotsak ospatuz.

Hemen bizi da maitasuna. Ainhoa Olaso, Enara Garcia, 2022 (14 min)
Prioridades. Tamara Lucarini, 2023 (18 min)
Hadas. Beatriz de Silva, 2023 (15 min)
Komando Marmitako. Uxue Botas, Ane Nafarrate, 2024 (11 min)
Pomo d’oro. Nerea Sciarra, 2024 (15 min)
Azkena. Ane Inés Landeta, Lorea Lyons, 2024 (9 min) 

Antolatzailea: Euskadiko Filmategia

Urtarrileko, otsaileko eta martxoko ostegunetan, 19:00etan

Sarrerak, 3,5 €. Artium Museoaren Adiskideak, 2 €
25 urte azpikoak: sarrera doan (museoaren txartel-leihatilan)
Sarrerak non erosi: museoaren txartel-leihatilan eta webgunean   

Euskadiko Filmategiak, Donostia International Physics Centerrek eta Donostia Zinemaldiak antolatzen duten zikloaren zortzigarren edizioak, kultura zinematografikoa eta kultura zientifikoa transmititzeko helburu irmoarekin jarraituko du.

Proiekzioak, aurkezpenak eta solasaldiak ziklo honen DNA dira, zeina zinemaren eta zientziaren defentsa arrazoitu eta sendoaren bidez mamitzen baita, izen handiko zientzialarien presentzia nabarmenarekin.  

Programa osoa jaitsi (pdf) Sarreren salmenta

Urtarrilaren 9an
La teoría del todo. James Marsh, 2014. 123 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Arantzazu García Lekue, Ikerbasqueko ikertzailea DIPCn.

Stephen Hawking astrofisikariaren eta bere lehen emaztearen arteko harremanean oinarritzen da pelikula (25 urte iraun zuen ezkontzak), eta zientzialariari eragiten zion gaixotasun degeneratiboaren aurkako bien borroka azpimarratzen du bereziki. 

Urtarrilaren 16an
Denboraren makina. George Pal, 1960. 103 min (ingelesa, euskarazko azpitituluekin)

Aurkezlea: María Navarro Gastiasoro, DIPC-eko fisikaria.

Ingalaterra, 1899. Zientzialari batek makina bat sortu du denboran zehar bidaiatzeko. Harekin, II. Mundu Gerrara joango da, 1966an holokausto nuklear batetik bizirik aterako da, eta 802.701. urtean zibilizazio bat aurkituko du uste zuen bezain idilikoa ez dena.

Urtarrilaren 23an
Vincere. Marco Bellocchio, 2009. 128 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Antonio Rivera, Historia Garaikideko katedraduna UPV/EHUko Letren Fakultatean.

XX. mendearen hasiera. Benito Mussolini gazte iraultzaile sozialistak Ida Dalser ezagutzen du, bera bezain grinatsua den emakume bat, eta Idak Benitoren borroka politikoa babestuko du, baita hark sozialismoa faxismoarekin ordezten duenean ere.

Urtarrilaren 30ean
High Life. Claire Denis, 2018. 110 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Antonio Casado da Rocha, UPV/EHUko Balioen Filosofia eta Gizarte Antropologia Saileko ikertzaile iraunkorra

Espazio sakoneko espazio-ontzi batean, bizirik eusten diote gizon batek eta haren alabak. Zulo beltz bat helburu duen misio batean hiltzera kondenatutako talde batetik bizirik atera diren bakarrak dira biak.

Otsailaren 6an
The Deep. Baltasar Kormákur, 2012. 95 min (islandiarra, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Juan Ignacio Pérez Iglesias, Biologian doktorea eta Fisiologian katedraduna UPV/EHUn (egungo Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzako sailburua).

1984an arrantzale-ontzi bat hondoratu zen Islandiako Ipar itsasoko uretan, negu gorrian. Inork ezingo zukeen tenperatura horietatik bizirik irten, baina, gizon batek lortu zuen.

Otsailaren 13an
El teorema de Marguerite. Anne Novion, 2024. 113 min (frantsesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Ainhize Barrainkua, fisikaria eta ingeniari elektronikoa UPV/EHUn, doktoregaia Basque Center for Applied Mathematics-en (BCAM).

Marguerite Lyongo Goi Eskola ospetsuko matematikako ikasle bikaina da. Dena ezin hobeto doala dirudi bere tesiaren aurkezpena prestatzen ari den bitartean, baina egun garrantzitsuenean egindako akats txiki batek amildegiaren ertzera eramango du.

(Emakumeak Zientzian ekimenarekin elkarlanean antolatutako proiekzioa)

Otsailaren 20an
Frankenstein. James Whale, 1931. 71 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)
La novia de Frankenstein. James Whale, 1935. 75 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Fernando Cossío, Kimika Organikoa I Saileko katedraduna eta Ikerbasqueko egungo zuzendari zientifikoa.

Henry von Frankenstein doktoreak esperimentu ilun bati ekin dio: gorpu-zatiak erabiliz, gizaki berri bat eraikitzea. Gauez hilerrietara joaten da, gorpuetatik behar dituen zatiak erauzteko. Ondoren, Praetorius doktore gaiztoak munstroarentzako neskalagun bat sortzea proposatu dio zientzialariari.

Otsailaren 27an
Las confesiones del Doctor Sachs. Michel Deville, 1999. 107 min (ingelesa, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Rafael Rotaeche, Gipuzkoako Ikerketa, Lehen Mailako Arreta eta ESIen Unitateko arduraduna (ISS Biogipuzkoa).

Bruno Sachs herri txiki bateko medikua da, eta mota guztietako gaixotasunak artatzen ditu kontsultan, baita gaixotasun psikologikoak ere. Herrian beste mediku bat besterik ez dago, bera baino zaharragoa, eta Sachsek paziente batzuk bidaltzen dizkio.

Martxoaren 6an
Erin Brockovich. Steven Soderbergh, 2000. 131 min (ingelesa, euskarazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Miren Cajaraville, Biologia Zelularreko katedraduna.

Erin Brockovich ama ezkongabea da, eta lanpostu bat lortu du abokatu-bulego txiki batean. Egun batean, gaixotasun susmagarri bat duten bezero batzuen kasu bitxia bere kabuz ikertzea erabakiko du.

Martxoaren 13an
The Thing. John Carpenter, 1982. 105 min (ingelesa, euskarazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Xabier Lopez, químico y catedrático de la UPV/EHU.

Antartikako estazio esperimental batean, AEBko zientzialarieta ikertzaile-talde batek ikusi du helikoptero norvegiar batek txakur bati tiro egiten diola kanpamentu nagusian.

Martxoaren 20an
La batalla del agua. Jean Dréville, Titus Vibe-Müller, 1948. 98 min (frantsesa eta norvegia, gaztelaniazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Daniel Sánchez Portal, Fisikan doktorea Madrilgo Unibertsitate Autonomoan.

Norvegia, Bigarren Mundu Gerra. Komando batek Rjukaneko ur astunaren ekoizpen-instalazioa saboteatu behar du, Norvegiako erdialdean. Izan ere, instalazio horren helburua zen bonba atomikoa egiteko ezinbesteko elementu bat lortzea nazientzat.

Martxoaren 27an
Dena batera leku guztietan. Daniel Kwan, Daniel Scheinert, 2022. 139 min (ingelesa, euskarazko azpitituluekin)

Aurkezlea: Idoia García de Gurtubay, UPV/EHUn Kondentsatutako Materiaren Fisikan doktorea. 

Dimentsio arteko haustura batek errealitatea aldatzen duenean, Evelyn, Estatu Batuetan bizi den etorkin txinatar bat, abentura basati batean murgilduko da, eta bera izango da mundua salba dezakeen bakarra.

Antolatzailea: Euskadiko Filmategia

Ondokoen laguntzarekin: Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoa-Artium Museoa, Bilboko Arte Ederren Museoa eta Tabakalera, Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroa

Zinema frantsesa ikusteko eta zinemari buruz frantsesez aritzeko lekua

Zinema frantsesa ikusteko eta zinemari buruz frantsesez aritzeko lekua

Urria, azaroa eta abenduko ostegunetan, 19:00etan

Sarrerak, 3,5 €. Artium Museoaren Adiskideak, 2 €
25 urtez azpikoak: sarrera doan (museoaren txartel-leihatilan)
Sarrerak non erosi: museoaren txartel-leihatilan eta webgunean 

Ziklo honen eraikuntza gidatu duen denbora-irizpideari jarraituz, joan den mendeko 70eko hamarkadaren amaieran eta 80koaren hasieran jaiotako zinemagileen txanda izango da aurten. Haien errealitatea ez da aurrekoek bizi izan zutenaren bera, eta desberdinak dira haien pertzepzioa, interesak eta begiratzeko modua ere. Zenbait ezaugarrik bereizi egiten dituzte emakumeok aurrekoetatik, baina beste askok eta askok lotu egiten dituzte guztiak. Leku propio bat aldarrikatzeak batzen ditu batzuk zein besteak, eta emakumeek funtsezko eginkizuna dute arian-arian sorturiko ekosistema horretan. Aurreko edizioetan bezala, zinemagile bakoitzak bere pelikula aurkeztuko du jendaurrean. 

Programa osoa jaitsi (pdf)

Programa

Urriaren 3an, 19:00etan
Señales de vida: Néstor Basterretxea. Gentzane Martínez de Osaba & Alexander García de Vicuña, 2014

Gaztelaniaz

Basterretxeak, 89 urte dituela, bere azken atzerabegirakoari, osoenari, heldu dio Bilboko Arte Ederren Museoan. Horrek  kontraesanak sortzen dizkio artistari eta, ondorioz, birplanteatu eta aztertu egiten ditu bere bizitza, bere obra eta  artearekin duen harremana.

Bidaia honetan, Basterretxearen espiritu eta lan egiteko modu berezia ezagutuko ditugu,  baita XX. mendeko kulturan eta arte garaikidean izan zuen eragina ere.

Urriaren 10ean, 19:00etan
Tratamos demasiado bien a las mujeres. Clara Bilbao, 2024

Gaztelaniaz. (*Museoarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik, zuzendaria ezin izango da bertaratu, eta, beraz, proiekzioaren ondorengo solasaldia bertan behera geratu da).

Remedios Buendíak bere aberria defendatzen du, eta haren alde borrokatuko da, guztien gainetik, guztiaren gainetik. 1945eko udazkeneko egun zorigaiztoko batean, ihesi zihoan maki-talde bati postetxe bat hartzea bururatu zitzaion.  Remedios emaztegai-soinekoa probatzen ari zen posta-bulego hartan.

Egun hartantxe erakutsi zuen noraino irits  daitekeen bere balioak defendatuz. Inortxok ere ezingo du geldiarazi. Ezta errebelde-batailoi hark ere, nahiz eta fusilak  kea dariela eta ukabilak altxatuta ekarri.

Urriaren 17an, 19:00etan
Zarata. Tamara García Iglesias, 2023

Euskara eta gaztelania. Azpitituluak gaztelaniaz

Nola eragiten dio bizitza pribatuak arteari? Julenek erabili egiten ditu pertsonak. Gizon batek film bat egiteko baliatzen  duen boterea eta nagusitasuna. Marianek bere lagun June erabiltzen du. Adiskideak erabiltzea film bat egiteko. Pertsonak  erabiltzea pelikula bat egin ahal izateko. Dirua. Agian film batek ez du zerikusirik ez artearekin, ez narrazioarekin; agian boterea erabiltzeko beste modu bat baino ez da.

Urriaren 24an, 19:00etan
Muga deitzen da pausoa. Maider Oleaga, 2018

Euskaraz. Azpitituluak gaztelaniaz (*Museoarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik, zuzendaria ezin izango da bertaratu, eta, beraz, proiekzioaren ondorengo solasaldia bertan behera geratu da)

2011n, Maider Donostiako Fermin Calbeton kaleko 26. zenbakiko bigarren solairura joan zen bizitzera; frankismo bete-betean, Elbira Zipitriak lehen euskal eskola klandestinoa ireki zuen pisura, hain zuzen ere. 

Zipitria politikaria, hizlaria, irakaslea eta euskararen defendatzaile sutsua izan zen, oso polemikoa, eta maitatua bezain  gorrotatua. Merezi du emakume haren historia kontatzea. 

Azaroaren 7an, 19:00etan
Norberaren gela. Ainhoa Urgoitia & Enrique Rey, 2021

Euskara eta gaztelania. Azpitituluak gaztelaniaz

Zenbait emakume argazkilarik proiektu propio bat egiteko enkargua jasotzen dute, Eulalia Abaituaren lanaren argazki  batetik abiatuta -lehenbiziko euskal emakume argazkilaritzat hartzen da Abaitua, 1900ean Bilbon ekin baitzion arte horri-. 

Proiektu honek ondoz ondo elkarrizketan jartzen ditu egilearen obra eta bizitza, eta erakusten du nolabait ere lotuta  daudela artistaren bizipenak eta lan haietako bakoitza.

Azaroaren 14an, 19:00etan
Cinco lobitos. Alauda Ruiz de Azúa, 2022. (*Museoarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik, zuzendaria ezin izango da bertaratu, eta, beraz, proiekzioaren ondorengo solasaldia bertan behera geratu da).

Gaztelaniaz

Amaia erditu berri da, eta jabetu da ez dakiela nola izan ama. Bikotekidea falta du, lan-kontuengatik joana baita aste  batzuetarako; gurasoen etxera itzultzea erabakiko du, Euskal Herriko kostaldeko herri polit batera. Hala, haurra zaintzeko  ardura partekatuko du. 

Amaiak ez daki, ordea, orain ama izanagatik ere sekula ez diola utziko alaba izateari.

Azaroaren 21ean, 19:00etan
918 gau. Arantza Santesteban, 2021

Euskaraz. Azpitituluak gaztelaniaz

2007ko urriaren 4ean, Arantza, filmaren zuzendaria, atxilotu eta espetxeratu zuten. Zenbait oroitzapen gordetzen ditu egun  haietatik: patioko joan-etorri amaigabeak, igeriketa-lehiaketak, Rasharen bizipen latzak kartzelan… 918 gau  giltzapetuta eman eta gero, Arantza aske geratu zen.

Handik aurrera, grabagailu batean jaso zituen bere oroitzapenak eta zalantzak, eta filmean zehar azalduko zaizkigu, memoria zatikatu baten eran.

Azaroaren 28an, 19:00etan
La ama. Arantza Ibarra & Luisje Moyano, 2016

Gaztelaniaz

Christina kazetaria da, eta Tony boxeolariaren arrastoari jarraika ari da, zeina karreraren gailurrean erretiratu baitzen. Boxeolaria kortijo isolatu batera joaten da ezkutuan eta, han, etxekoandrearen praktika sadomasokistetan murgilduko  dira, larruaren eta zartailuen atzean ezkutatzen diren botere-joko korapilatsuetan. 

Inondik ere, Christinak susmatzen zuen baino misterio askoz ere ilunagoan.

Abenduaren 5ean, 19:00etan
Bost minutu. Amaia Nerekan, 2021

Euskaraz. Azpitituluak gaztelaniaz

Aiurrek sei urte bete berriak ditu. Gauero-gauero egunak kontatzen dituzte amak eta biek, sukaldeko egutegiari begira, zenbat egun falta ote diren aita Endika etxera bueltatzeko.

Endikak hamabost urte daramatza espetxe batean, etxetik 540 kilometrora. Aiurrek bi modu izan ditu aitarekin komunikatzeko: hilean behin bisita bat eginda, eta bost minutuko  telefono-deien bidez.

Abenduaren 12an, 19:00etan
Nosotras, mujeres de Euskalduna. Larraitz Zuazo, 2016

Gaztelaniaz

Araitz Euskalduna ontzioletako langile baten alaba da, eta buru-belarri ekingo dio Bilbon 1983 eta 1988 bitartean izaniko  borrokaren memoria berreraikitzeari -horri esker lortu zuten, hain justu, ontziolak ez ixtea-. 

Horretarako, amaren ikuspegia eta oroitzapenak baliatzen ditu, bai eta Euskaldunako Emakumeen Asanbladan parte hartu zuten beste  emakume batzuenak ere. Asanblada 1984an sortu zen, greban zeuden langileen alde.

Abenduaren 19an, 19:00etan
Cabeza y corazón. Ainhoa Andraka & Zuri Goikoetxea, 2021

Gaztelaniaz

Olinpiar Jokoetan parte hartzeko lortutako sailkapen bakar hartatik (92ko Bartzelonako Jokoak) 24 urte igaro ondoren,  baliteke Espainiako gurpil-aulkiko saskibaloiko emakumezkoen selekzioa berriro ere sailkatzea Paralinpiar Jokoetarako.  Nahiz eta beste herrialdeetako selekzioek baino bitarteko gutxiago izan, taldea bidea egiten ari da, iragarpen guztiak aurka izanagatik ere.

Beste jokalari baten begirada hutsa izan zitekeen ikuspegiaren bidez, modu intimoan erretratatzen  dira kirolariok, zeinak fisikoki zein psikologikoki hazten baitira, harik eta Tokioko 2020ko Jokoetarako sailkapen historikoa lortu arte.

EMANALDI BEREZIA

Abenduaren 22an, 19:00etan
Tasio (Montxo armendariz, 1984) 

Gaztelania eta euskara

Tasioren bizitza irudikatzen du filmak. Lokiz mendilerroan (Nafarroa) dagoen herri txiki bateko mutikoa da; zortzi urterekin hasten da mendiko lanetan, eta 14 dituenerako ikazkina da dagoeneko, aita bezala. Bizilagun askok lan finkoaren bila hirira alde egin arren, Tasiok nahiago du bere askatasunari eutsi eta mendian bizi. Anastasio Ochoa Ruiz (Tasio) ikazkin eta  isileko ehiztariaren bizitza du oinarri filmak; gizon hura Zuñigan jaio zen 1916an, eta 1989an hil zen Valderrota mendian.

Euskadiko Filmategiak Tasio filma zaharberritu du Boloniako Cinetecaren baitako L’immagine Ritrovata laborategietan,  2023an. 40. urteurrenean, pelikulak Cannesko Zinemaldian, Boloniako Il Cinema Ritrovaton, Donostia Zinemaldian eta Lyongo Lumière Zinemaldian parte hartu du.

Nafarroako ikazkinak (Montxo Armendariz, 1981)

Gaztelania eta euskaraz

1980an, Montxo Armendárizek egur-ikatza eskuz egiten zuten azken ikazkinen erretratu korala filmatu zuen Nafarroako mendietan. Euskadiko Filmategiak zaharberritutako filma.

Antolatzailea: Euskadiko Filmategia

Zinema frantsesa ikusteko eta zinemari buruz frantsesez aritzeko lekua

Zinema frantsesa ikusteko eta zinemari buruz frantsesez aritzeko lekua

Apirileko, maiatzeko eta ekaineko ostegunetan, 19:00etan

Sarrerak, 3,5 €. Artium Museoaren Adiskideak, 2 €
25 urtez azpikoak: sarrera doan (museoko txartel-leihatilan)
Sarrerak non erosi: museoko txartel-leihatilan eta webgunean   

Apiriletik ekainera bitartean, Euskadiko Filmategiak, Donostia Zinemaldiarekin elkarlanean, Gasteizen, Donostian, Bilbon, Iruñean eta Donibane Lohitzunen proiektatuko diren hamabi film berrikustera eta ezagutzera gonbidatuko gaitu.

Lyongo Lumière Institutuarekin izaniko lankidetza arrakastatsuaren ondotik —elkarlan horren emaitza izan dira azken bi urteetan antolaturiko Lumière Saioak—, Filmategiak hamabi titulu jo ditu begiz; haietako batzuk aski ezagunak, eta beste batzuk, berriz, oraindik esploratzeke daudenak.

Programa osoa (pdf) Sarreren salmenta

PROGRAMA

Apirilaren 11n, osteguna, 19:00etan

Tiempos modernos / Garai modernoak. Charles Chaplin, 1936. 89 min’. EN. Azpitituluak: EU + ES

Metalurgiako langile bat erotu egingo da egiten duen lan mekanikoaren ondorioz. Osatzen denean, atxilotu egingo dute manifestazio batean —nahi gabe— parte hartzeagatik, eta kartzelan matxinada bat kontrolatzen lagunduko du, hori ere nahi gabe. Ondorioz, aske utziko dute. Azkenean, urrundu egingo da, kalean ezagutu duen umezurtz baten eskutik.

Chaplinen azken film mutua, haren lan onenetako bat, zaharberritu da. Bolognako Cinetecan zaharberritu dute, eta aipagarria da jatorrizko soinu-banda ere berreskuratu dutela; horri esker, Chaplin bikainak asmatu zuen bezala ikus dezakegu filma.

Apirilaren 18an, osteguna, 19:00etan

Not a Pretty Picture. Martha Coolidge, 1976. 83 min. EN. Azpitituluak: ES

Dokumentalaren eta narrazioaren arteko eremu hibrido batean mugitzen da filma. Zuzendariak berak jasan zuen bortxaketa baten berreraikuntza autobiografikoa da. Bertan, kamerak galderak egiten ditu eta, beteak beste, egoerak, sentimenduak eta arrazoiak deskribatzen ditu.

Orain arte aurkitzen zaila izan den harribitxi hau Academy Film Archivek eta The Film Foundationek zaharberritu dute azkenik, 4K-n.

Apirilaren 25ean, osteguna, 19:00etan

Las órdenes. Michel Brault, 1974. 109 min. FR. Azpitituluak: ES

Bi politikari ospetsu bahitu ondoren, 1970eko urrian gerra-legea ezarri zen Kanadan. Lege horrek eragin zuen salbuespen-egoeraren ondorioz, 450 pertsona atxilotu eta espetxeratu zituzten, haien aurkako inolako kargurik gabe. “Aginduak” ziren.

Hamaika sari jaso dituen film honek 50 urte beteko ditu aurten. Beste sari batzuen artean, Cannesko zinema-jaialdiaren 1975eko edizioko zuzendari onenarena partekatu zuen Costa-Gavrasekin. Quebeceko zinematografiaren ezinbesteko izenburua da, eta haren bertsio zaharberritua Cinémathèque québécoiseren lankidetzari esker proiektatuko da.

Maiatzaren 2an, osteguna, 19:00etan

El desconocido de Shandigor. Jean-Louis Roy, 1967. 90 min. FR. Azpitituluak: ES

Zientzialari batek arma nuklearren ondorioak ezeztatzeko gai den metodo bat asmatuko du. Sekretua gorde nahian, babesleku batean bakartuko da alabarekin eta laguntzaile batekin. Hainbat herrialdetako zerbitzu sekretuak haren arrastoaren atzetik dabiltza ordea, halako arma baliotsua eraikitzeko formula eskuratu nahian.

Suitzako Zinematekak berriki egindako zaharberritze-lanari esker iritsi zaigun perla bitxi bat.

Maiatzaren 9an, osteguna, 19:00etan

Esa pareja feliz. Juan A. Bardem, Luis G. Berlanga, 1951. 90 min. ES

Bikote ezkonberri xume batek xaboi-marka batek babestutako lehiaketa bat irabazi du. Ondorioz, “bikote zoriontsu” izendatuko dute, eta egun batez opariak eta gonbidapenak jasoko dituzte biek beste enpresa batzuen eskutik. Baina senarrak bi arazo konpondu behar ditu egun horretan bertan, huts egin gabe. Emazteak, baina, ez du haien berri.

Espainiako Filmategiaren laguntzari esker proiektatuko da bertsio zaharberritua.

Maiatzaren 16an, osteguna, 19:00etan

Begiluzea (El fotógrafo del pánico). Michael Powell, 1960. 109 min. EN. Azpitituluak: EU

Aitak haurtzaroan berarekin egin zituen esperimentuen ondorioz burua galduta, argazkilari batek bere biktimak erretratatzeko beharra sentitzen du haiek hiltzen ari den unean, laztura eta muturreko izua jaso nahi baititu irudietan.

The Film Foundationek eta BFI National Archivek zaharberritu dute. Hona filmari buruz Scorsesek esandako hitzak: "itsugarriki ederra da; shock bat sistemarentzat, eta argi eta zuhur erakusten du artea egiteak dakarren arriskua".

Maiatzaren 23an, osteguna, 19:00etan

Burdinazko gurutzea (La cruz de hierro). Sam Peckinpah, 1977. 132 min. EN. Azpitituluak: EU

Bigarren Mundu Gerra, sobietar frontea. Alemaniar pelotoi batek sobietar armada boteretsuari aurre egin behar dio. Tartean, pelotoiaren buruzagi den sarjentu errespetatu eta zaildua, eta akademia militarretik atera berri den kapitain hasiberri eta buruarina, zeinaren helburu bakarra loria erdiestea baita.

Estreinaldiaren ondoren, Orson Wellesek telegrama bat bidali zion Peckinpahri filma goraipatzeko eta gerraren aurka inoiz ikusi zuen lanik onena zela esateko.

Maiatzaren 30ean, osteguna, 19:00etan

Arrisku-klase guztiak. Claude Sautet, 1960. 107 min. FR. Azpitituluak: EU

Kriminal ezagun batek Italiatik Frantziara ihes egingo du, beste gaizkile batek lagunduta, bere gain dagoen heriotza-zigorra saihesteko. Hala ere, dena hankaz gora jarriko da bi herrialdeen arteko mugan gertaturiko tiroketa baten ondorioz.

Hau da Donostia Zinemaldiak Claude Sautet zuzendari frantsesari 2022an eskaini zion atzera begirakoan proiektatu ezin izan zen film bakarra. Jose Giovanniren eleberri batean oinarritua, Delerueren musika eta bi protagonista erraldoi ditu: Ventura eta Belmondo.

Ekainaren 6an, osteguna, 19:00etan

Carta de amor. Kinuyo Tanaka, 1953. 98 min. JP. Azpitituluak: ES

II. Mundu Gerra amaitu eta bost urtera, gizon batek lan berri bat aurkitzea lortuko du: beste batzuentzat maitasun-gutunak idaztea. Guztia korapilatuko zaio bere bizitzan aspaldiko neska-lagun bat agertzen denean, gerra-garaiei lotutako iragan ilun bat duena.

Tanaka Japoniako zinemaren izen esanguratsua da. Filma 1954ko Cannesko zinema-jaialdian lehiatu zen, eta Toho Co Ltd-k zaharberritu du, 4K kalitatean, jatorrizko negatibotik abiatuta.

Ekainaren 13an, osteguna, 19:00etan

El apartamento. Billy Wilder, 1960. 125 min. EN. Azpitituluak: ES

C. C. Baxter bulegari ilun bat da, eta tarteka bere apartamentua uzten die bulegoko nagusiei maitasun-hitzorduetarako. Horrela, haien konfiantza irabazi nahi du, eta enpresan gora egin. Baina gauzak aldatu egingo dira igogailuzain batekin —nagusietako baten maitalea— maitemintzen denean bulegaria.

Luis Alegrek honako hau esan zuen filmari buruz: “El apartamento filmari diodan maitasunak sinetsarazten dit filma maisulanetan maisulan handiena dela (...), oreka miresgarrian nahasten baititu honako elementu hauek: sakontasuna eta arintasuna, alaitasuna, tristura eta malenkonia, agresibitatea eta samurtasuna, erromantizismoa eta ironia, poesia eta zinismoa, drama, tragedia eta komedia".

Ekainaren 20an, osteguna, 19:00etan

Sur. Fernando E. Solanas, 1988. 127 min. ES

Argentina, 1983. Diktadura militarra erori ondoren, gizon bat kartzelatik atera da. Aurreko bizitza eta familia berreskuratzen saiatuko da, baina gauzak asko aldatu dira. Emazteak eta biek aurrekora itzuli nahi dute, hein batean behintzat, baina, aldi berean, itxaropena gailenduko den etorkizun bat asmatzeko beharra dute.

Solanasek honela definitu zuen bere filma: “bizitzari eskainitako kantu bat, itzulera baten istorioaren metaforaren bidez. Autore baten itzulera. Bikote batena. Herrialde batena”. Argentinako zinema.

Ekainaren 27an, osteguna, 19:00etan

Adiós, Querida. Raymond Bernard, 1946. 115 min. FR. Azpitituluak: ES

Gizon dirudun bat jabegai aberats batekin ezkontzera behartu nahi dute. Gizonak ez du harekin ezkontzeko inolako gogorik, eta luxuzko prostituta bati eskatuko dio bere emaztea izan dadin, jabegaiarekin ez ezkondu behar izateko.

Bikaina da Lumière Institutuaren proposamena: Lumière Classics labela du filmak; bertsio zaharberritua joan den Lumière Emanaldietan proiektatu zuten, eta hona zer esan zuen Bertrand Tavernierrek Danielle Darrieux aktore protagonistari buruz: "bikaina izan zen bizitza osoan".

Antolatzailea: Euskadiko Filmategia

Ondokoen laguntzarekin: Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoa-Artium Museoa, Bilboko Arte Ederren Museoa eta Tabakalera, Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroa

Pelikularen proiekzioa dela eta, Doriam Alonso, filmaren zuzendaria, eta Inma Unzueta, adimen gaitasun handiko seme-alabak dituzten familiek osatutako Aupatuz elkartearen presidentea, izango ditugu gurean. Filma eta elkartearen lana aurkeztu eta proiekzioaren ondorengo solasaldian parte hartuko dute biek.

Egitaraua
18:00etan. Aurkezpenak

• Doriam Alonsok, F filmaren zuzendariak, film laburra aurkeztuko du
• Inma Unzuetak, Aupatuz-en presidenteak, elkartea aurkeztuko du

18:20ean. F film laburraren proiekzioa (11 min)
18:30ean. Solasaldia Doriam Alonsorekin eta Inma Unzuetarekin

F (Doriam Alonso, 2015) film laburrak haurren irudimenaren edo ametsaren gaia jorratzen du. Gaur egun kontzentrazio faltatzat hartzen da, baina bizitzaren etapa honetan pertsonen barne-mundua aberasten du.

Film laburra Cannesko Zinemaldian aukeratu zuten 2015ean, eta Los Angeles Short Film Festival eta Austin Film Festival jaialdietan. Film labur honekin, zuzendariak epaimahaiaren saria irabazi zuen Veracruzeko Zinemaldian, Mexikon.

Doriam Alonso, Habanan jaioa, arte eszenikoak ikasi zituen Habanako Arte Institutu Nazionalean eta zinema Miamiko Art Institute of Arts and Design institutuan.

Kolaboratzailea: